Аливаа хэлний хар ярианы хэлэнд хэлц үг, цээртэй үг хэллэг, этгээд буюу бүдүүлэг үг хэллэг байдаг. Эдгээр үг хэллэг нь тухайн хэлнийхээ хэл зүйн дүрэмд захирагддаггvй бөгөөд бичгийн хэлэнд хэрэглэгддэггүй тул толь бичигт тайлбар нь тэр бүр байдаггүй.
Англи хэлний хар ярианы хэлэнд түгээмэл
хэрэглэгддэг мөнгөтэй холбоотой үг хэллэгээс авч vзье.
Мөнгөтэй хүний тухай
She's loaded.
Тэр
эмэгтэй маш их мөнгөтэй.
He’s stinking rich.
Тэр мөнгөөр бялхаж байна.
My neighbor has struck it rich.
Манай хөрш гэнэт баяжчихсан.
Мөнгөтэй байх үеэ америкчууд иймэрхүү
маягаар хэлдэг бол хоосорсон vедээ:
I can't afford it!
Би үүнийг авч дийлэхгvй.
Then John was broke but now I’m
broke.
Тэр үед Жон модоо барьсан бол одоо би хоосроод
байна.
I don’t have a penny to my name.
Надад
сохор зоос ч алга.
don't have two pennies to rub together.
Цалин юунд ч хүрэлцэхгvй байна.
Үгчилбэл: хооронд нь үрэх хоёр
мөнгө надад алга.
They get paid peanuts.
Тэд
маш бага цалинтай.
Үгчилбэл: тэд самраар цалинждаг.
The
business went bust.
Бизнес нь дампуурчихсан.
He
lost his job.
Тэр ажилгүй болсон.
Last bill
completely cleaned me out.
Сүүлийн төлбөр намайг
хоосруулчихлаа.
I blew my salary on a new hi-fi.
Цалингаа шинэ камерт үрчихлээ.
Харамч хvний тухай.
He
never buys a round.
Тэр хэзээ ч, хэнийг ч даадаггvй.
He's
really tight /cheap/.
Тэр аймаар нарийн.
She
is stingy.
Тэр ёстой нарийндаа хатсан амьтан.
Bob
is so greedy, he never gets enough.
Боб хэзээ ч ханана
цадна гэж байдаггүй муухай шуналтай эр.
Үнэ өртөгний тухай.
That house's worth a fortune.
Бүх хөрөнгөөрөө
энэ байшинг авна.
It costs an arm and a leg!
Маш үнэтэй юм аа!
He can make money but can’t keep it.
Тэр мөнгө олдог ч түүнийгээ үрчихдэг.
It cost me a pretty
penny to fix the car.
Машинаа засуулах гэж их мөнгө
зарцуулсан.
I'm saving my money. It's going to cost me a
pretty penny to go to Mongolia.
Монгол руу явахад их зардал
гарах учир би мөнгөө хэмнэж байгаа.
Rosslyn дахь нэгэн жижиг
дэлгvvрийг манай залуучууд "шулаачийн дэлгvvр” гэж этгээд vгээр нэрлэдэг
юм билээ. Тvvнийг нь англи руу этгээд vгээр илэрхийлвэл:
That
store is a real rip-off!
луйврын дэлгүүр болох байх.
Энэхvv хичээлээрээ та бvхнийг англи хэлнии үгсийн сангаа этгээд болон
бүдүүлэг үг хэллэгээр баяжуулж, хэрэглэж яваарай гэж бичсэнгүй. Харин
хүүхэд залуучуудын үг хэллэгт болон киноны баатруудын үг ярианд маш
элбэг тохиолддог учир утга санаагий нь ойлгож аваасай гэх үүднээс
бичлээ.
Ш.Наранчимэг
Даяар монгол
